Ia mana te nunaa_Bulletin n°147 FT février 1988.pdf
- Texte
-
ISSN 0757-391-X-
B.P. 1223 PAPEETE - TEL. : 42.66.69 - COMPTE SOC. : 17.185 F
Gestoe raffole
de kilomètres,
c'est
pour cela qu'il
a ~is
les bouts...
A l'autre
bout
de la R:lly~sie pour la celJlpeglJ9
de Jacques ·a-tIRAC,dit-p"
mais
,'est-il
pas éto'Ge,t
qu'il
taille
la route au mocne,t mine
01) so, boss passe par chez lJOUS
pour apPOrter .les
milliards
de la solidarité
Getio.le
••••
au'Gouver.-ne,t
LEONTIEFF.
Eh oui,
il ~ est passé des
FLO (SSE) sous les
fUN (S)
depuis que le prestigieux' hÔte
de
la
rue
Sai,t-Dani,ique
faisa,t
bisou
bisou
à ~
·a~ie,
ami·. EtalJt tocnbé 8G
OIeuvaise odeur de sai,teté.
que pouvait-il
faire
d'autre.
sif04l sortir. so, tube de 'TRES
LOIN· pour
se
brosser
UIJ9
t FelJqui li té da.,s le t«>A I«>A
des Marquises ••••
La volo,té,
le courage,
la
vigueu.r,
l'ardeur
•••• et
le . t,ouille.
c'est
bie, cela
,'est-ce-pas
7•••
••• Rttites
frayeurs
qui
OIJt
touché égaleme.,t $Otre exécrabte
~i,
le MAlTO, lequel, pour
~yer
le poisso,
chalJte sur
tous les toits que so, rédacteur
Q chef 's'est
pris des vaca~es
bielJ OIéritées' alors qu'il vie,t
tout Silllp18lll8IJtde mttre
les
bouts 1 lui aussi ••• ET TU HARI?
••• Fi,
des
travaux
de
la
coljlfére~
des
Heuts-FOectio~iFes
du
A!lcifique Sud qui OIJt décel'~
u, satisfecit
à Gesto,
pour
ectio., ·hautema.,t positive'
da"s ~tre
réglo".
Ellè a eu
lieu ••• , je vous le dO'1J8 el)
plei, daes le lI1ille , A ttJAHINE,
avec
i.,terdictiOlJ
aux
jour. listes
de jeter
u., coup
d'oeil.
Alors,
GastOlJ,
t'as
la pétoche ou quoi?
ISO"
TOLÉRANCE?
OUI, MAIS.•.
services
vivote,t
ta,t
bieo
que mel 7 Les pays qui produiseot
ce que pjS
cu 1ti VOlJS eo serolJt
les bélJéfic1aires et oe poÙrroGt
que mieux IJOC,Isr81118rcier. EO
ef fet , qu' avoos IJOUsà exPOrter~
Est-ce
compétitif
?
IbAvoOS-IJOUS
actuel18lll8lJt
dell18t;1de ?•••
r~re
à
la
N'a-t-OIJ ~s
lI\is la charrue
avaIJt les boeufs 7•••
La deme Mi,istre
lJ9 trouve
pas mieu'x que d'imposer sOIJ
petit
mari au MiIJistère de
l'Agriculture
01) il
Y a déjà
phéthore de persolJoel (à tel
poiot qu '01) OS sai t plus qui
fait quoi, qui est qui, qui
coomaOde1 ••• )
Le der,ier
~ro
du vee de
lA MANA TE NUNAAde JalJVier
1988, titrait
à la UIJ8 : 'Notre
participatio(l
au
chalJ98OlelJi·
et 8G sous-titre
·La victoire
de la toléra~
sur le sectarisme
A l'époque,
lJOUs chaotiolJS les
louaoges
du
chaogemeot
de
II18jorité, et espériolJS é(lOrmêmeot
le
retour
. d'ulJ8
RlOra
li té
irréprochable.
Or, qu'eo est-il
aujourd' hui ? ••
Si 00 lJ8 peut cootester
le
chaogeme(lt de œjorité,
00 (Je
peut
pas pour autalJt
parler.
de
e, 0 te fe81'Urea
ia i te ma,u
ohipa ii,o
atoe 0 tei
ite hia
lJ8 i roto i te faatereraa
FLOSSE.
No tatou
.,ai ra te qlaU rauti
ta lA MANATE NUNAA.te haapepu
~i
tatou
i ta tatou
hlaai
i
te
hoa faaterera8
fII8,
~
parautia.
Ua fsarU
tatou i te
tUlu etu l te feetereraa
,epi,
eiaha l'e ia tahiti
hie te, oUa.
E to te feeterer88
e tar~e to
outou e'faal'oo 1
~-----------
1.
Ei Omuaraa~~~
Ta t!umu no te faatiaraa
hia te HONOTIA,
noi' 0 te amuiraa mai 0 na pupu e maha
.ra .: lA MANAT8 NUNAA, AIA API, ORA API NO
POLYNESIA, e TE EA NO 'MAOHI NUI, 0 te
Mai
tc
na
ihoa
haarnauraa-hla
e,e tano e
tai'o mai te matahiti 1978 mai
ra e lnaha nei, ua haapapu
u'ana noa na 0 la Mana te
Nunaa i ta na pato'iraa i te
mau tarnatarnataraa atorni a
te hau farani.Taua
mau
pato'iraa ra ta' na iho i
faatupu, mai te mau pato'iraa
ta na i amo amui atu e tahi
atu
à
taatiraa(
oia
te taahiraa, te horue e te vai
atu ra...)ua matauhia ia no na
hepetoma matamua e piti i te
ava'e màti e tupu ai , ei
haamana'oraa amuitahi e
tera mau taatiraa pato'i atomi
no . Patifita
nel, i taua
tamatamataraa
atomi
matamua roa i tupu i.te motu
no Bikini i te 1 no Màti 1954
ra.
1teie rà matahiti, e tauihla ia
te faanahoraa, mai teie te
huru .e no na tumu e piti i
muri nei: 1)E maa huru maoro
rii a'e nei to la Mana Te
Nunaa feruri-noa-raa e,e tano.
paha la taui i te mahana
pato'iraa atomi 'a te hau farani
i Moruroa,i matauhia no te
area
0
na hepetoma
oia
patoiraa
amui
ia
i
èe
haaviraa
e- te
faatiti
ce
rav,~ hia mai e ce
teeboreree
FWSSE; Na. roco i te mau ohipa
i ino oa naeou i: itemaii
oe matahiti
1987,
1::13 'oauiraa
a 3 t:aime i te peret:iéeni
hau
fenua t:ai Ore a. i Ltie hia,
te mau fifi
pae
lJuru'uéaa e ce taninaraa
hia
te aira
no
PAP88TE, ua papu roa e, e mea faufaa
ino«
ia faaapi 'hia t:e huru 0 te oraraa politita
i tse fenua l'lei.
Ma t:e taïo ore i ta racou;..
baima a tse r'atrou mau haaraa, inaha ua top~'
roa a Polynasia i ra-co, ua imi Jacky QROLL8T,
8mila VERNAUDON,
Jean-Marius
RAAPOTOe ta
raoou mau hoa i te mau ravaa ia ite te fenua
i 013 mau ohipa i ino i rave hia e T8UlRA ma
na roco i ee mau faaheporaéi. a FWSSE, PONS,
CHIRACe te vetahi mau teuteu a ta hau.
faat!araraa
ï
roco i oe pae rahi i tia mai l: ce avae
t:ilJOOJa1987, oe faail!e nei te HONOTIA i
cona hoeraa e te auhoaraa, ta ite hia nei
oia ei pupu paari i roto i te apooraa rahi,
na rotso anoa hoi i t::e tzomo raa· mai a Manu
i
",
PORLIER e 0 Monil T8TUANUI. Hau acu i ce
oahi. acu mau pupu ua ri ra oia ei tima i rotzo
i oe pae -cahi. Ua haroaroa mau tie peretiéeni
i éa reira
L ma.ici ai oia i na mero e pitii , .
noe no 013 lA MANA, hoe no oe MAOHI NUI, i
xotso i
t::a faaéereraa
hau tenue, Rahi atm
tio 013 oaaéiraa FWSSE· macau, i te mea lJ"!,
ua maièi hia a smi.Le VERNAUDON
ei perati itieni:
no tse comioe "ticorooororaa
i te mau ohipa
papu ore i rave hia e Gaston FWSS8. i èe
cau a faatla-ca mai ai 'oi« i tse fenua. E mai
ca mea a ce hoa l'lei tse HONOTI A~ no te mea
ia ua tluat!i t!a manao a te mau mero i nia
'i 013 parau no te parautia
turuutaa,
no ce
mea t!e hinaaro ra ratou ia rave hia te mau
ravaa acoa no tse maitai
a te t!aatoaraa 0
013 nunaa Polynesia,
eiaha za no oe faafanao
l'laa i oa hoe pae ici.
Na rot:o i oana opuaraa
i oe maioi ia MITT8RAND,ua hinaaro oia ia
maioai ce oraraa amuri ae, aiaha oe fenua
nei: ia horuhou, a 'no te parau e "bei roto
013 HONOTIA .i te afa-coraa. la na r'3ira
hia
ihoa a oia ai.
HAAPOTORA~~~.
Bulletin de liaiSo~
de lA MANA TE NUNAA
B.P. 1223 Papeete
TAHlrI. ~él: 42-66-69
Directeur de la pUblicatIon
Jean-Paul BARRAL
1" irage •
iUOUen 'langue f rançatse
3000 en langue Maohi
Abonnement
: 1000 FCP/an
Prix d'un numéro: 100 FCP
Banque SOCREDO : 17"185F
Impression
: PUBLIPRESS
Radio cocotier
P.
Omuaraa Pacau •••..••••••••.•••
P•
Ta tatou "tamaiti iti"
faaravairaa faufaa
e fananauraa taata......•.....P.
Te tamaiti here i riro ei
tamaiti au ore hia ••.•.....•..P.
'retauiraa i te faatereraa. .
hau no te utuuturaa mai
P.
Te ohipa a te mau faatereraa .
2'
nau ..•.••••.•.••••.
9
: ••••....••
P.
3
3
4
6
Na oe e te'taata taio........•P. 19
Haap Lt.r-aa
pol1tita .......•.....
P. 11
r
3
Ua qaa!'8(!1al'aqial118itai te IJ8hoa
i te tavajJa pevetite~i
IJO te
rahi e , te ohipa eia e rave hia
ta
teia
faapu !JO
taatiraa
0
iJ9i e te vatahi 1JIEIuHa 1JIEIi
ti
oia
hoi
talJ8
taputapuatea,
ia Guy SA~QUER, hia 0 te TAH06RAA, 0 te hotu
tàt11aiti
here
ia tei lJ08a flI8i IJO roto qtai i
e 3 avae !Joa lJ8 fJ'Ja ae i te
te haapiil'aa
e te hioraa i te
qaaitiraa
tavasa,
Ua faatia
Ria
upoo. Te I118Uohipa tararo
tei
taua taatiraa
l'a i ta tau au
ite hia i l'aro l!Iatai e ta lA
f!l6itai,
i te 3 !Jo Atate 1982
MANATE NUNAAi 1'101'0 atu i mua
(e 2 avae lJ8 qJUa lJoa ae i te
i te ero 0 te ture, 0 te tahi
Ô, 0 lJ8 20 (!1il'ioljli) IJO te faar
lJ08 ia œa iti roa i roto i te
i te atata
a te t8(!18iti here
rahiraa
0 te
mau ohipa eia e
• a GastolJ i ra,Vo flI8tai !JO te
te haavare i rave hia e GastolJ
tautuvu
ialJ8 !JO
te
maiUraa
FLOSSE i te
teiJua
fbly'lJesia,
tavalJ8. 0 te ohipa qJataro Ria
1118te haamaitai- hia e te mau
te reiva e GastolJ FLOSSE tTIEIte
tia 0 te hau favalJi.
fàahapa ofe Ria e te (l'IaU Ha
Aita I118toue faal'ii e, ~ GastoQ
a te hau faralJi i te fe!Jua lJ9i.
FLOSSE e te TAHOERAAaore l'a
l taua tau va, ua qaaheaitu roe
.~ te qaau papai vea 0 te pee
te TAI-()ERAAi te hororee a lA
atau roa, e faahapa i te IlIaU
MANA.TE NUNAA.Ua faahapa ueae
ohipa hape i rave hia,
ililaha
voa 0 GastolJ FLOSSE i te !1laU o FLOSSE ihoa ,te tU(!1u 0 taua
u lu i vaa a lA MANATE NUNAA,ilia
mau raveraa
ya. 0 l'atou a~ae
te parau atu e, e ohipa l!Jo e
ra tei faahapa mai te matahiti
ta haaval"eval"e tel rave hia IJO
1976, te tia
ia palau,
t,aha
te faarepo i taua tavalJa haapao
aita Fatou i viavia
i te hovo
qaaitai l'a, e f!l9a talJo ore e te
i te haava te 1118uohipa ta ratou
tarahea
te (!1aU pa l'au faailJo a
i ite ae~a e, e parautia ore.
lA MANA.... E ilJ8ha (l'IaU0 GastOIJ
ihoa te tu(!1U 0 taua tavil'iraa
Haama~ao atoa tatou i te horoaraa
qJOlJi a te teatoarea
(JO te qlaitai
te hau feiJua i lJ8 2.000 ta fe~ua
o ta,.a pupu politita.
i
te
oire
~
taputapuatea,
E f!l6U qIB~ao qlBaqlaa 11laUto te
vea ra a GastolJ FLOSSE te Maito
ia faahiti
oia i te 'parau ~o
Guy SANQUER.Alta alJei taua mau
papai vea ra !JO te pae atau pi~i
ia LEFEN, i ite te qlBu taai puai
roa i ruruu jJa ia Gëls-tOIJFLOSSE
e ia Guy SANQUER.Te hilJaaro
lJei qmtou e faahaqlal,lao ia re tou
i te tahi f!l6U ohipa i tupu i
® f!l6tahiti
i f!l6iri ae®i
ia'
faaea teie qJaU pal'au faufau ta
te TAI-()ERAAi i!lilJi{ mai (JO te
faarepo i to~ tia al'atai tahito
!JO te qaau IOOtu ra 1'0 f11atai, _(JO
Ua haere roa taua auhoaraa ra
te f!l9a lJà roto i ta ratou f!l6U
i te, tururea atu 0 Gasto~ FLOSSE_
parau
faailJO iei Guy SANQUER, ia Guy SANQUER!Ja roto i te
'e pahi ihoa taua vari ra i lJia
f'aatupul"aa i ta hoe oree halJahalJa
ia Gasto!J FLOSSE.
e te tia ore i te fare auri IJO
Hioraa
"Te ohipa 0 te teia
NuutalJia, 0 tei
faahapa hia e
faapu
!JO taputapuatea"
ta
lA
te taatoaraa
(tae ~oa atu i te
MANATE NUNAAi horo i mua i
R. P.R. e te tae_ae ra ia ŒllRAC). '
te ture i te t1l8tahiti 1983. l'Jaha
Eita (lIaoti e ava(!18oijJa ia tatou
e 20 f!liriolJi fafalJ9 tei faatas
ta (!18ta peapea e te oto 0 te
hia IJO taua taatiraa
va i .e piti
peret i telJi 0 te hau felJua i taua
taif!19 ra (faatur~raa
: 5999 FT
tau ra,
i tOIJ8 tOqJOl'aa atu i
1110 te 28 'JO Atopa 1982 e 188
roto i tOIJ8 pereoo ulJaUIJ8 rahi,
FT IJO te 13 !JO Te!Juare 1983).
!Ja I!lJVi !Joa ae i toQS faahei raa
Na Gastoljl FLOSSE i- ra'le i taua
a i tOIJ8 hoiraa i talJ8 ra talllaiti
opuavaa l'a !JO ta tauturu
atu _hefe Ria !JO RAlATEA. Nafea 0
_GastolJ FLOSSE e IJ9hel4l9he ai - e
faatia
ai
i
teie
~i,
ia
haaveuveu Ria taua ta(!18iti tavai
o tajJa i haapii i te f11aUravea
au maitai
hia e te TAI-()ERAA.
Aita alJEll oia e He ra e jJa roto
i taua opuaraa e faao atu i roto
i te aua 0 te feia parau tia
o talJ8 i faahapa
ilJ8®hi
ra,
e ~
roto i te patoiraa
i te
qaau ohipa ilJo a te t8lfl6iti,
2
te metua ihoa taga a faaiao ra.
4
faatere
hia i taua tau ra e te
taqlaiti
here l'a ia Guy SANQUER.
Na te faatureraa
1230 CA 1J0 te
15 ~
titema 82 i faapapu e,
i f!lUVi lJ08 !l18i i te ohipa oaa
20 f!liVio~i, e, e 3 evae ra hou
te ll18itiraa tava~,
ua fatu te
oive.
Noa atu
te
reira
tTIEIU
pereraa aita maoti te feia ilI8Hi
i pio i te- avae flI8ti 83, roae
!l18i !J9i te oire i te hoe tavaija
lA MANA. Ahuru flI8 hoe avé'le i
I11(Jri (!lai te l118itil'aa tavajJa i
te 25 iJO Nov.
83, ua haru mai
o Gasto, FLOSSE i ,a 2.000 ta
felJua talJa i faa fatu i te oi re
!Jo taputapuatea
a tavalJa
lJ08
ai talJ8 t!'!lll8iti here. Te rei l'a
(!1au raveraa,
e IJ9heiJ9he ia i
te pal'au e, ua au i te tahi f!l8U
faaljl8hoyaa a te feia
eia.
Ua
rivo ia taua f!!8u faalJ8horaa l'a
ei hioraa lJ8 te maU f!l9fO tatata
atu i te TAHOERAA
tei hol'o hia
i tei lJei t1I8halJ8i (!1ua i te (!1aU
tiripuIJa.
E ~a talJO roa ia ia
tia atu te aratai
e te o!'Ol!J9tua
haapii 0 taua fIIfIu ohipa iilJol'a
i f!lUai te f1I8UtiripulJa.
1 ta mau tau ua, ta ite Gei
te taata e ralla rahi i ta lllait!:li
faito ora 0 ta talla~ peratiteOi
o ta ·sYlJdicat· GO ta pape ·TE
ONO E TAU· !JO ta oire
ra !JO
ARUE.
Oia mau, i te nora poipoi,
ia
hioaavo te taata
e iou i ta
taote,
te faaohie mai !Jei taua
peretite~i
ra i te ohipa, ioaha
a tuu !JOa atu i te titata
i
rero ae 1 te • robi~t·
e taha
mai ia ta 09 taofe eore ra ta
09
·chocolat·.
Mauruuru
pai
ia a ta peretiteoi.
Te vahi
ra i huru e, oia hoi ia iou
hia taua taofe ra, e rcea mai
te
taufau
e,
e tupu mai te
hi~aaro i te piha'è.
Eaha Ga ? 0 vai tei parau e
te pape a talle ra i roto i ta
ta
hut reat i ra
mau • tuyau"
a
!JO ARUEa ara ia i ta pape ta
reporepo
au ia i~u hia ,a ta
hoi ?
o vai tai parau a ta pape a
ARUE !Jo roto mai ia i te Mau
tahore 0 ta Mau oira a tapi!:'i
if·"i ? l~ha
a ta~ua pape roe
ho , 0 AILLET'i te qlau piha ohipa
i
r8rO ae
i
tosa
f!l8!Ja. E
IJ9hejJehe i te pal'au a, fi tahi
ra faatere
hau i opua i taia
11191tare farerelraa.
E mea titau
hla
la vata 'oia,
aore alJ8e~
e qlea faufaa
ova ia, mai te
qle8 e tare oioi
!Joa oia mai
te f!l8tal ta huru i roto i taua
qlau pi ha ohipa ra. E mea tia
flIaotl ia faailJeilJe
f!l8itai hia
. 8 __ ~
Te malJaO !Je1 qlatou
Hioraa
e aita a te qlau tare utuuturaa
mai i faufaa
maitai
hia.
Nos
atu e te r8paaU hia jJei te q!élU
qJai haihai
0 te qlaU maha~a,
e ta rave lJ9i Fatou i te tahi
I1I8Uohipa maitai
1 roto i te
qlaU fare
haapiiraa,
te qlalJao
!)ei ra' qlatou, e qlea faufaa roe
atu ia haapuai hia a ia aravihi
te flI9U pupu tuat i ia !)ehe!Jehe
Fatou i te tavi~i
qlaitai
roa
atu
i te !JulJaa, 'qIa te haera
1'08 atu 1 roto i tOIJ8 IJOhoraa.
E ohipa rahi qlaU te ~hejJehe
la rave hia. oia hoi, ia haapii
atu Fatou i ta qeu qlea a au
IJO te t81118faa i te qlaU vii v li
o te tilJo,
la vai ma lJoa ta
oraraa
e ia amu te utuafara
i te qlaU qJaa e ta!Jo !JO ta oraraa
hau atu 1 te qlai tai,
ia paruru
hia ta qlaU taata
lJ8 roto i ta
qeu patiaraa,
e ia ite ta qlaU
utuafare
~hea
ia afai
te qlaU
qlai e ita
pijJepijJe hia !Je!,
qe! te mai tafia
a te vai atu
Elaha teie qlau 'haaraa
ta mato~
ia
ha8qlO9 la
tatou
e,
la
ha8fll81tal
atu
a hia
te, qlaU
rapaauraa
e rave hia lJ9i i to
tatou qlau fara qlai a tia ai.
Na roto
1 to lilatou qlaU tare
ua 1te I1I8tou e te vai !Jei te
tahi t1I6u tuhaa tel falJaO i te
I1I8U qlatl,i
api e te faufaa,
e te vat atoe !Jei 0 te !Jehe!Jehe
ia
faat81J80 atoe
hia
IJO te
qeital
0 te feia qei, e 0 ta
I1I8tou ia e rave 1J9l. Ua hi!Jaaro
I1I8tou la haere atu 1 te qIa i ta i
te f8aviiraa
0 te qlaU taata,
iIJaha
te hoe ravea teie 0 te
IJ9he!Jehe e turu atu i te taata
qlai e qlauiui !Jei i roto i tona
tilJO. Ua alJl OIJOO!JOqlatou i
te feia
rave oh~pa 0 te qlaU
fare utuuturaa' atoa ia faaitoito
Fatou i te aupuru maiteraa
i
te teia '(!lai e oael'a f!l8i !Jei
ia rerou ra. Tere lJoa ai qlatou
a hiopoa, ta faaijJei(Je !Jei q!éltou
i ta
hoe taral'airaa
rahi
i
rotopu
i te teia
atos e haa
lJ9i !Jo te rapaauraa
i te qlai
faraveiraa
tei
faataa
hia
!JO
te avae TiuIJu 1988. E mea titau
hia i te qlaU taata atoe ia atai
(!IeIl ratou i to ratou qlaU (llalJ8o
ia 1'08a qlai te hoe aratairaa
aqlUi ~o te haaql8ital
roa raa
i te utuuturee
mai. 1 taie !)ei
alta a tatou e !)ehe!)eha e tatara
qlai i ta tahi parau taai te IJO
ta hiopoa i ta tereraa
0 ta
ohipa e Hai ra tatou tau avae
rii.
Ta qlea fa 0 te !)ehejJehe
ia parau hia, 0 te hieai papu
ia 0 ta tatou
taatera
heu i
te rave qlaiteraa
i ta ohipa
i tuu hia atu i roto i to~a
riqla, 0 ta tatou ia e taua parau
taahou i teia mau tau i muri
jJei. '
__
Ua faataa hia teie tufaa !JO te
feaite etu te mau feaotiraa
maQa
i rava hia e ta Faateraraa
Hau
o taie pae l'ahi api. Ua !]Iaiti
11Iei (!Iatou te qlaU faaotiraa
0
ta matou e qlaija' 0 lJ8i qlea faufaa
!JO to tatou
oraraa
0 te
mau
qlahaQa ato'a.
Ua haafll8u hia te ~~i 0 te ~hi~a
t]lâhu ahi (GAZ) mai ta f!IéIha~a
qlat~a
~o TaQuara 1988 i te
faito
1820 faya!J8. Ua topa ia
26
fara~
(Apooyaa
a
te
Feetarerea Hau ~ te 16 QO Titema
1987)
qlai i ta uahu
QO
Fàpaeta.
E 5400 tal)9
i'a,
faito
faarii
hie !JO taia qlatahiti,
600 taQa
1 faaora hia iau ta mau i)Uf!19ra
o ta qlatahiti i (!Iahamo.
Tuhaa 1]1OIJitauturu tau poto 1JOél.
tai
faateahia
18 'fara~
i te
kil'o !JO te puahu raiti
e 21
Te ho'e tutaa
Hi 2000 taQe 0
fafa~
i ta kil'o QO ta raiti
te vaiho hia !liai i roto i te
hoo puta 1J0 ta ayai ia ta ho'a
taiate fa FOMri~tia
FaralJi
ta mau qlateria
rava'ai
ta te
faia reva' ai tat]'lêlu ,JO te feQua
~i
e aQi ~i
(Mati(Ji haapaari
pape,
piha
faatoetoe,
(!Iateria
tal' a) plfi ita tai to 40 f!lirio~i
favaQe.
lau i te hi' 0 raa a ta Faatere
vaa Hau teQua qlea (!Iaitai tai
qlau ara ta , il'aa a t te 1 i ~oatu
ai te haaqlau raa i te ho' a @uu
pahi l'a va 'ai lJa te feQua (Jei.
Na ratou
ia taa
i te tau a
rava'ai
!Jo te tapi
hoo atu i
to
yapae.
(Apooree
a
te
Faateyel'aa
Hau !JO ta 20 QO
Te!Juaya 1988).
malJa i haa~u eQa hia i roto
i te ture ~ te 17 ~o Hurai
1986 0 ta haapapu ra te mau
tareraa rarahi QO te tura ohipa.
E haa~u
hia
te ho'e TQqlite
tuatapapa
QO
te qlaU nlaha,~ i
\llJfi Qai (10 ta
hi 'opo'a
te
teyeraa ohipa a ara ta , i hia {Jei
e te Faatereraa Hau haapa 'ote.
ohipa. E horo ' a hia ho' a taiqle
rahi (10 te qlarôraa parau i te
faia haapa'o tara a tara tufaa
o te oraraa totiare
(10 te taairaa
qIa(la'o la r08'a
lJtai te ho'a
taeture
raa papu (Aoooree a ta
Faatararaa i'lau 1J0 ta 3 (Jo Fapuare
1988)
Taa'a'tu
te qlahaiJa mataf!lua e
faaohipa hia' i taia ture ohipa,
oia hoi,
te f!l6ha(la mataf!lua ~
'Ma 1988, te ite hia ra te "hos
ma~a'o qtaitai·
QO roto mai te
Faatal'araa tahito.
E 2 a(la'a iho tufaa i (lia ta
8 i, roto taie
tuve ohipa teï
tuatapapa hia qlai te ava'e tiurai
mai ê 0 te matahiti
86. Teie
'ae to tatou t~re,
a tia'i
â
ia tatou
a 4 matahiti
(10
te
ta~'o
i ta faa ohtperae 0 taie
tuye ohipa.
APi
10 -?
TURE
Ua hi' opo' a te Apoorea a ta
Faateveraa Hau ta qlaU faaotiraa
9
Ua ·~'e·
te
taato'a
te ~u
taai~i~
ree e te qlaU haruhavu
raa parau 0 te' qJau rururaa tei
afai taata 1119'
i e te parau GO
te hoo raa q19i ta q1aU ~teri~
hiaai hia e te fare qI9'i (Apooraa
a te Faatereraa Hau GO te 9 !JO
Mati 1988).
Ua taatae eto'a ~ia te ho'e tilJO
~~i 400 fI'IiriolJi hlFaGe IJ{I te
'Fare 1118'1 GO ta faatitiaifafo
1 ta~ tapura haaqlaua l'aa e ~
te 'tapa'a ato'a te ho'e' 'maraa
t(3 ~IJi fara qI9'i 17 S i ~ia
tupu e te qlau ~ro
taaiGeiGe
o tera e t4;lra tufaa 0 te ore
vaa totiare.
No vai te maitai
o tei h~~i iGOraa 7
INa te Faatere Hau ~ te 'lhi
0va, ta HeipujJi, e te Ma'ùpiVitei
"Aivataa e pareUtellli .i
taia
jJeli atu ta TCXlIitaNui Ma'ùpi.raa
ote FeilluajJeli.'E amui tal Tomite
te llIflU U' a ., tera e tara piha
tovo'a a te Hau haapa'o teie
tutea,
Na~
a
hal.'tqlau ta
ara ta ' iraa pori U ta a ta Hau
FeIJua i te pae qJa'Imi l'aa, iJ8lJ8
ato' a e t8aql.1 i te qlaU piha
tovo'a a te hau GO ta faaohipa
raa taie poflUta
(Apooraa a
te Faateyeyaa Hau GO te 20 GO
Teljluaya1988)
te qJ:IlJi au ~
0 ta hoe flI8haiJ8
fare .'i.
Mera'a raa teie 1
alili hia e te Plha F,aatera a te
fare q19'i.
E tapa'o ~i
tatou te faauta
raa hie te Taota Rocky MEUEL
i te parahi raa Faateye ~GO
ta fa Fare Ma'i a ta Heu, ua
Fifo raua te teote Richàl'd WONG
FAT el q19U taota tivira
upoo
faatara!JO ta Fara fI'I8'i.
NA 'TE TAATA TAlO VEA
A lA MANA TE NUNAA
IFaatupu raa te ho'e TOIlIiteohipa
GO te tllu atu i roto i te Piha·
FaatereY88 Hau haapa'o ta Haipu~i
te faa.,èhoraa ita at'avihi aGei.
fautaa ajJeli GO ta ta~ore i ta
11I8Uvaau ta'ero
( p.e.B) e !JO
te feruri te haaqJalJaraa GO te,
ayai teie t1I8u ql9a i l'otopu i
te feia, faahuru'e e ta Fe~ua
fai (Apooraa a te Faatereraa'
Hau !JOte 20 ., FeJluare 1988)
E hoa hel'e e,
Taie vea, 0 te mahal'aa la 0
ta te Tomite VEA. i haapuroro,
,mai tosa hamatal'aa mai i te
haapao 1 te vea a lA MANA TE
NUNAA a tau iva avae i teia
jJeI!. '
Te hllJ1,'taro~i matou ia faataa
mai outou i to outou lnau htalJaO
~a 1ta matou l, ta mau hl9a a
au hla a tal au ora hia e outou
." ,ta faatitiaital'o
la alJaa~tae
maltai te taata taio VEA. E
~halJ6ha outou a papai l1I8i i
ta IfI8U hlea ta outou a hiIJaaro
la
Ita
ta
IJu~a a maIJao
IUa ha81'f181J8
ta Apoorae Faatere
vaa Hau te ferurlraa malJa 0 te
tapura haaqlauarea a te
Piha'
Faetere 0 ta fare ma' 1 .;0 teia
qIItahi ti, 88. Te faataa ra teia
tapura ha81'f18uaraat~ parau ~
te faaapi, raa te uplfta toqlOfaa.
ta parau !JO ta qIIU {!l!tiiJi api
faatitlaital'o
a~i
to
outou
a papal mal, IIJaha mal taia
atu lJ6i a valho hla te hoa api
o ta vea !JO ta outou mau papaâ ,
Mal te hl9a ra a hl9a l'ahi te
taate e papai mai. e maiti hia
ia ta Mau rata faufaa ae. E
llTli h18 ra te hoa revea !JO ta
p8ho!JOatu i ta outou mau ulraa
ataa.
Mai ta Maa a, aita outou ~
hijJ8aro la taahi ~i hie to . outou
i08 i roto i te vea, a faapapu
mai i roto i ta outou rata.
Mauruuvu 1 ta outou ,~u tauturu
e lA ORANA.
r-~-----------------_IIIiII_Illlli_--,----.-IIIη------~----'1
•
1
1l
BULLETIN'D'ABONNEMENT,
1
1
11
1
1
1
1
TARIF:
'1.000CFP/an.
Abonnementde soutien à
partir de 5.000 CFP/an.,
Bulletinde liaison
1 B.P. 1223. Papeete
de lA MANATENUNAA. TAHITI.Tél. : 42.66.69
Nom
1 1 1 1 1
1 1 1 1 l, 1
1
.i.; 1 1 1
1
1 1 .1
1
1 1 1
.tcr;re en capitales votre nom et votre adresse
LJ .1
Prénom
1
Adresse
! 1
...L,
1 1 1 1
1
l
,
1 1 1
1
"
,1
l,
1 1
l'
l'
Détachez ce bulletin' et
retournez-leaccompagné
'(le votre règlement à lA
MANA.Servicedes abonnemënts B.P. 1223
Papeete.-TAHm.
1l '
1
1
11
1
1
1
1
~----------~-------~-------~---~-----~------
. ,".
1O __ ~
.
_
rU'
taaa~a~tae.
E toru
ia
OU~a taa ê (!Iaitai
i roto.i
taua taaa~horaa
totiare
ra,
oia te hui ar11, ,te hui raatira
e te (!Ia~hu~ ola te lJulJaa.
E 1!16~ rahi' to te mu ari i i
taua tau ra fa8flluhia i te malla
atua , qJai, ia taaroe
IIlal)ahope
ra,
lJa roto
i te fllalla tahua
te qJalJa 0 te hui raatira
ra,
ei afai
parau /lOa ia ràtou
i
te f!18~hul)EI ra,
illaha e -peu
tatuhaatUf11U
te
re ira
i
qaaitai-hia.
TE ARATAlRAAHIA TE FAATERERAA
E TE ORARAATOTIARE.
E fe~ua a~é
i mutaa iho ra
e te qlaU qlaohi i tapae mataqlua
qlai, ua taahi. atu ia i E~ata
i roto i ta aree :f!1éItahiti 9.QO
e 1000. Mai, te toparea maha~
qlai ratou e, tae mai ia pupu
a tae qlai ia pupu. Ua ta pu te
reira
~
roto
i
te
mau
tuatepeparee
1 te
r~
e te
~tura
~
ta pai!!li a(J9i i te
ta~ua api acre (JO te rahi al)Eli
o te taata
i to ratou mau telJua
tu(!IU a te ravai ora 0 te qiaa.
Na
reira
ia
to
te
(!Iaohi
faatuqlUraa
i Nia Maitai
l!Iâ,
1 te AO TEA RlA a i VAIHI e
RA~ NUI.
E l'(Iea papu lJOéI ra a, i IIIU taa
iho ra ua ~ho~aho
aé ~ ihoa
te tatuhaaraa
0 ta
fIIa~
1 roto
i te utuatara
1 te pupu a i
roto 1 te vaa qlataei~a.
A ai
te aravihi
0
tau a fllaU ~u~a'
ra 1 te' haaqJai tai ree i to ratou
oraraa
1 ohia - ai
te haal!là(!lâ
i te qJaU hopoià,
vata ' atu ai
te tai(!le 'Jo te tahi
tau ohipa
.Aore roa e. faufaa e muhia
ra
e te qIa~hu~,
i lJià ra oia
i te
fe~ua 0 te ar11
i te
~hofaa,
aore" te
te,ua
0 te
raatiraa,
ta ~
e tallu ra i
là ~a, e ta lJa huaai e amo atoà
ra".
IjJaha,
hoê all8é ia faatereraa
(!Iaoti ya te hi jJaa 1'0 tUqIU la
o te AVii.
Ua taariro
atoà hia te horoaree
taoa
taatau
erone
ei
tuhaa
faufaa
i roto
i te aratairaa
o te oraraa va~taei~aa.
Mai i lJOéI i te fe~ua ra, e
tatuhaaraa
atoe to te ntlalJa
i fatuhia
e te qJaU arii.
Ratou
ia te qJaU tatu 0 te toà e te
aoa auhu~ roa eë,
A tae f!18i ai te faaroo (te tau
ia i haaqlau ai te 'fllalJa 0 Fbmare
i lJia ite qJaU ~tu atoà) , te
'faatere
atoà
ra te (!IaU arii
tatai
"tahi
i
ta
l'àtou
faatel'eraa,.
l RAIATEAra e mlJllI
pae taaroo
llO6 i reira
'JO' te
tià rea qJarae, 00 0 RlJ:l
ri!':)
~ ei f!l6rae ha~hal)a roe aB.
Tae, flIei ai i te 18 0 te
a tapae (!lai ai te eteGe
~i,
teie'
ia te mu
e faaterehia
ra e 5
Tel}8tF.lra
l TAHITI
tatu~araô
i~a ari i
- TE RlRI,QNUU ( mai Ta f Ma
a
i Taharaa)': ..
- TE 000 ETAU - TEAHAROAe
qJai Tallaraa e i Afaahiti)
- TE OROFM «(!lai Teta~
e
Fbea)
TE TEVA ~o ~ amaa matahiapo
oia 0 TEVA lUTA
mai Fàparô
,ia
e tae atu
i FSpeari e to
~ aqJaa tei~
ra 0 TEVA ITAL,
oia te (!IalJa ra i Taiarapu mà.
Te reeree (!lai te fllaU !!Iitio~re
e te haaqlauraa hia te hoè faaroo
api ua tuati
lJOéI ia i te tau
i faarahi atoa ai te fllal)a 0
te ree tira
ra 0 TE RlRlONUU
•
oia hoi 0 ROmare hoe i muri
eë,
Te eroree i Fei-Pi,
'Ja te reira'
i faahope i te, tau 0 te taaroo
, tahi to e te
tapiviraa
(!lai 0
TAHITI t«X>REA e te qlaU (!k>tu
Raro
Matai
i
ta
taaroo
tel'atitia~o
te hau atoà
ia 0
te ha~halJa 0 te qJaU lIIit io~are
pereta~.
Na 'reira
hoi
te
haaqlauraahia
0
FSpeete,
maot I
la te Oroljl9tu,a ra 0 CR)()KS i
te (!Iatahiti ,1818 ra 0 tel fIIa~ao,
'e e ooa (!laital aé to FSpeete
1 te ooa i Matavai.
Vous Partagez Nos Idées ••?
Rejoignez ·Nous!.·
ia mana te nunaa
Tél. : 42.66.69 - 42.26.27 - 43.09.48 PAPEETE - B.P. 1223 PAPEETE
____________________________________________________________
~
11
'TA TATOU
'''LITTLE BOY"
matamua e piti no Màti e, ia
nuuhia atu i te tahi tai'o
mahana ê aju, a riro ho'i te
reira i te tu'ati atu i te mahana
haamana'oraa i te tapaeraa
mai te Evaneria i Porinetia
n~i i te 5 no Màti. No to matou
ti'aturi e, eita i hoa e tano ia
faatafifi
i na mahana
haarnana'oraa e piti ato'a ra,
ua faatupuhia e naa nei, te
tahi pato'iraa atomi i te
hope'a no te ava'e Fepuare
e, matahiti ra, te tahi pato'iraa
i te area no te 15 no Màti,
2)lnaha ho'i te piri mai nei te
tau ma'itiraa i taua mau area
mahana i opuahia na no te
pato'iraa atomi i rnana'o ai te
mau mero no te pupu Hono
Ti'a(ei mero 0 la Mana te
Nunaa no taua pupu nei) e , e
ta no ia faa'ohipa
i te
taato'araa 0 to na puai no te
haamanular aa i ta na
arata'iraa ohipa porittta,
Maoti taua na turnu e pif ra,
mai te parau ihoa ra no te
faaaraaraa i te ohipa a Hono
Ti'a na mua roa atu" i
faaoti-amui-hia ai i te nuu atu
i te mahana' no te pato'iraa
ato'mi i te hoê area e vata mai
Tiurai e tae atu i Titema,Hoê
a'e na ma,hana i tapa'oh,ia,'
oia te tai'o no te 6 no Atete,
haamana'oraa i te tapone i
tupita-pohe-roa-hia i Je tupita
atomi ra 0 "Liitle Boy,",:,O"Aiu
Iti " te aur?a 0 taua i'oa ra,
Inaha ,wa matara i teie nei
te tau'a~parau-raa i ni'a te
taùa tai'o mahana i opuahia,
eita roa atu ra te mana'o tumu
no,
mua
mai'
à
e
amo'ehia,E maraa ihoa to
t 'tou nunaa ia tatou iho,noa
u 'e',aita te CEP,E huru Little
Boy ato'a te reira, ia au rà i ta
tatou hi'oraa..,
r
~,
E 3 avae i ~oto i te faatereraa,
ajJae
MaU
opus raa • ,E i t il
a
eaha to lA MANATÉ NUNAAlS IIjJao I18helJehe i te !Mu 11181'0 ~
te
? Na lftUa roe te lMuruuru rahi
HONO HA
ia ma 1ti-te
ta pura
tautaa
!JO te matahiti'
i lllUa
ilJalia, te papu roe !Jei te hoeraa
o te HONO rrA. Ua haaMatau te
lJ8i !Mi te.mea e ai ta te fiti
IlleU hoa jJO te
MAOHI, NUl , !JO
o lia 11 IIIiria 0 t13 FIS
i
te AIA A Pl, jJO te ORA 'APl NO,
faaafaro
hia tura.
l roto
i
R'lL YNESlAe jJO lA MANA TE NUNAA te I-«:JNO TlA, te ferur'Î jJ8i te
i te rave aimli i, ta ohipa i
IMU i'I18ro l 'Jia
i Je tara{'aa
"la, i te tahua,
i roto i te
o taua lTIè:!u, ,afa tél ra (JO te mau
mau fururaa a i :11a i te IMU
tau amuri ,Jai, o ta iilatou ia
api
pereu,
hee tailll8
te
19 noroe at,j I)a roto
i te vea,
hepetome. l llUa i te, tahi atu
e 0 téi ha
Fait partie de Ia Mana : bulletin de liaison du Ia Mana te nuna'a de janvier (n° 146) à juin 1988 (n° 149)