EPM_Vea Porotetani_196107.pdf
- Texte
-
TAHITI, que d'inepties
on
débite
Le gros
feiitue-,nénage provoqué
l'inauguration de l'aérodrome de
pot
Faaa est maintenant passé. Tahiti
a
retrouvé pour un temps son calme tout
relatif. Une nuée de Journalistes s'est
abattue sur notre lie: noms connus par¬
fois
célèbres, représentant les grands
journaux de France. Cantonnés pendant
une huitaine de jours dans un hôtel de
district, ils ont durant cette période "
compris", Tahiti. Ils ont envoyé d'ici
ou récligé à leur retour une série de "
papiers" sur le pays, son charme, la
douceur de son climat, la grâce des"
vahiné" et l'exotisme du dernier para¬
dis.
Ce n'était vraiment pas la peine de
venir de si loin pour nous dire tout ce¬
la, et même
le dire aux lecteurs,
de France ,- ce genre d'articles pouvait
fort bien de concevoir dans un petit bu
reau de Paris ou d'ailleurs, avec sous
les yeux quelques photos factices, et
pour
une
demi-douzaine de
dés
au
romans accommo
style de Somerset Maugham. Il
aurait même suffi de moderniser le ré¬
cit de voyages de Bougainville qui pas
sa 12 jours à Tahiti, et dans ce temps
records créa à tout jamais la légende
de Tahiti. Il n'était pas nécessaire de
déléguer des journalistes de grand re¬
nom pour écrire de pareilles fadaises.
Depuis 150 ans qu'on écrit des livres
sur Tahiti, il est convenu de parler de
la facilité des moeurs tahitiennes, du
bonheur de vivre, du climat éternelle¬
ment printanier, et de la doctrine du "
disent les papaa
qui ne savent pas de quoi ils parlent.
Si quelqu'un déro.geait à la règle, ce
serait un trouble-fête, il n'y entendrait
aita
peapea",
comme
rien et il faudrait considérer ses écrits
comme sans
Surtout
intérêt.
ne
détruisons pas le mythes
c'est ce qui rapporte lé plus d'argent à
Tahiti. La légende créée par Bougain¬
ville après 12
vent à bord de
jours passés le plus sou
son
ton nom U
en
bateau La Boudeuse
qu'à terre a trouvé crédit partout. Dans
un style assez enfantin, l'explorateur
nous fait comprendre qu'en 12 jours, il
a
à peu
près tout
et tout compris :
les cultures, la religion,
les moeurs,
vu
l'habitat, la médecine, les métiers et
elle-même. Voltaire, vieillard
égrotant et Chateaubript grincheux
la langue
s’exciteront
sur son
récit de voyages,
répondant partout l'idée du paradis per¬
du et retrouvé. Ils trouveront des ému¬
les en Michener, Ségalen, Pierre Loti,
Georges de Caunes et les petits jour¬
nalistes de huit jours. Prenez un livre
sur Tahiti, vous les avez tous tus. Li¬
sez-un article de journal, il est inutile
d'en lire d'autres. Les femmes s'offrent
à vous dès l'arrivée, il ne pleut jamais
à Tahiti, les fruits vous tombent dans
la main et personne n'y fait rien. Que
cela puisse s'imprimer en France,pas¬
se encore, il faut bien faire rêver
ces
grands enfants impénitents que sont
les adultes', mais qu'on nous en régale
les oreilles à Tahiti, cela passe les
bornes.
moque-t-on quand un
speaker annonce dans de récentes ac¬
tualités cinématographiques : Il n'y a
pas de problèmes en effet, peut-être
pour le Monsieur qui résidant ici deux
semaines ou six mois, ne quitte pas
son hôtel ou sa plage- de Punaauia et
qui vit dans le circuit fermé des papaa
qui, en dépit de ce que l'on pense est
fort loin du peuple et ne le pénètre pas
De
qui
se
Venus ici avec des idées
préconçues,
cherchent qu'à donner un sem¬
blant de vrai à la légende qu'ils ont
ils
ne
acceptée sans analyse. Le peuple tahitien reste un des plus imperméables
à connaître. Ce qu'il vous livre est li¬
vré tout de suite, mais reste très limi¬
té. Il faut des années d'approcbe, de
patience de connaissance, et d’amour
pour savoir ce qu'il vaut.
Pas de problèmes à Tahiti, quand
plus de la moitié des familles sont di¬
visées, quand les enfants grandissent
tout seuls et doivent très tôt résoudre
tous leurs problèmes, que personne
n'est tà pour les conseiller, ni dans
leurs études, ni dans le choix de leur
travail, quand personne n’a jamais
0 TAHITI I MUA I TE MAU PARAU
MAAMAA I HAAPARAREHIA NO'NA
Üa oti i teie nei, te mou paràu e
maniania hoi no te tomoracr no te
te
tahua
faahou
te
taero
raa
te
Faaa. Ua topa
hau, hou te mau man+bnia
ava no te Tiurai. Üa rêva
manu
to’na
reva
e
feia rarahi
nua
maoro
i te hoe hotera
tou
Na roto
e
mahana
na
hitu,
roa
i te fe-
vea
Na roto i to ratou tere i
parahi ratou hoe hepetoma
i Tahiti nei, e ua noho ra¬
te mataienaa
no
e
e : ua
huru-
4o ratou iteraa i te
ravai
no
to
fenua e te oraraa no to tatou
nunaa tahiti. Ua papai ratou i te ta¬
hi mau parau, e ua hapono ratou i
tatou
taua
mau
i Farani
parau ra
no
te
faaite i to Farani te huru
no
henehe
fenua, te
te; maru o te
no
te
ne-
vahiné e te mau
teie ”parasaiclo'* hopea ( ia
manao maamaa
Eaha
te
nei
mau
noa
ta ratou
tou
no
faufaa ia
papai
teie nei
ratou
i ô nei, e peu
papai raa e ta ra¬
mau
taata te
papai raa i ta
parau maamaa i roto i to
piha i Paris. E mea ohie
mau
mau
to
ataa ia ratou ia
e
teie
Farani i te huru
feia maohi ! E mea ohie i
te
ratou
tae mai
vea
mau
faaiteraa i
).
hio i
ia taio i te tahi
te
mau
mau
puta tia-ore
no te feia
maohi i
mua
E mai te
i te
tifau
papaa
tiu-ore
taio ratou i
te mau puta no Bougainville oia hoi
te tapena farani matamua tei parahi
hoe ahuru ma piti mahana i Tahiti
nei, ua ravai anei teie taime poto
te ite i te
qu'est te mariage ou l'éducation sex¬
uelle quand on a une idée très floue de
ppai
mea
a
vea no
e, ua
mau
parau no
te
nehenehe ai i te mau
Farani ia faaieie ia ta¬
e
e
te
ferutu
mea e e
-
ratou parau :
te mau
parau
te
poiri ta teie mau taata
faatopa nei i nia ia tatou I
Aita roa itehia te hoe papai vea
e
maramarama no
hau farani i
te
Tahiti
e
te
no
papui
mau
faaite i
te
te
nunaa
i te
mua
teie nei ao, e
mau nunaa no
hoi i
huru
i
muo
mau
rriaohi.
no
E te
Papeete nei., aita
vea no
faaite nei i te
parau
mau i nia te huru mau no ,te fenua
nei. No te aha ? No te mea ua taveratou
roa
re
hia
pae
e
ratou e te rnau manao
mai. iviai te
no
te
faaite
te
huru
tia te hoe
peu e, e
e
hinaaro
te
ra-
no
fenua nei i nia
taata
no
te
mau no
feia
maohi, eita paha te mau faohau, e eita'toa paha te mau
taata no rapaè mai e farii e e factu¬
te
tere
ra
i taua aito
ta
ra
e
nei,
e
ra.
Eita
mauruuruhia
fore toa
e
te
rahi te
roa
e te
feia moni
mau
tauu taa¬
mau
fatu
te
fenua
no
fifi ta*na
e
fore
rei !
Nohea mai te haamataraa
faaieieraa i to tatou fenua
ino tei
roo
? O
atoa
!
ia
mai te
: e
tahi fifi teie ta
"Aita e peapea’* Aue
e
roa
maohi
te
pu
hohoa
tei faaite te huru haavare
roto i te
to te taata
hohonu
riraa
teie te hu-
vea,
parau : o
vahiné, e mau
Tahiti, e fenua rnaitai
marû. Aita
taio
Tahiti o
taiata, te
yahine faaturi ia
mau
mau
purotu no te mau
peu no
i to ratou
mau
hoe ia fenua i
O
ono, e aore ra
ratou
ua manao
fenua nei,
2 ) col. 4
taa-
popaa.
ô nei, ua
te
te mau
no
tatou i ta ratou
te
taata
mqu
iviai te peu e, e
ao.
ta ratou
Farani ia faa
i te
mua
tiaore i
e mea
vea no
tatou i
teie nei
no
mau roa :
papai
hàarna ia
e
mai ia'na i taua tere ra !
I roto pû ia ratou te vai atoa ra te
tahi mau papai vea no Farani mai :
roa no
page
Aue te rahiraa
taata.
mau
Faatere Hau
te
no
Parau
mau
ru o
ta tei apee
cherché à faire comprendre vraiment ce
( suite è la
reva no
manu
!
tou
teie
teie
no
e
to'ria
pararej i te mau
Bougainville
Hoe ahuru
vahi
te tumu i te
piti noa iho
to'ria pahi o à'La
Boudeuse ** i Tahiti nei, üa papai
matamua
mahana
.
te maoro
ma
o
oia i te hoe puta no te
mau
parau no
e ua
no
te
fenua
Tahiti. Uo
faatia i te
oia
manao
mahana poto ra
ite maitdi i té mau parau no te
ravai taua
e no
na
te nunaa : te oraraa
(
a
o
to
hio i te api 2 )
(Tuatiraa
tatou
haapaoraa,
noa’tu i
tae
e
te
mau maa,
huru
ta
fo¬
mai, te ohipa
re, te mau raau rapaau
te
no
fenua nei,
reo no te
taata
I te taime i neneihia'i teie puta
Farani,
hoe ia
rahi
ua
teitei tel
te mau taata toroa
monao e
Tahiti,;
; o
parasaido tei ite faahou hia
i roto i teie nei
ao.
Bougainviir;
rahi te mau taata tei tae
mai i Tahiti : o Loti, o Segalen, o
: e rave
Gauguin,
i. teie
e
huru rahi
mea
mau
te
mau
hopea nei
e
taata ratere,
papaa, tei tae mai i Tahiti no te taviri i te hohoa (mai ia Martine Ca-
rol
te M.
e
G. M.
i te
arearea
)
e aore ra no te
huru
arearearaa
mau
!
rau
huru
ratou i ite i te
roa
mau
feia maohi. üa manao noa ra¬
tou e : te fenua Tahiti o te hoe ia
fenua ohia noa : ua ohie te mau ohi
te
no
pa
aita i hohonu,
no
te mau maa,
Eiha
rearaa.
e
fifi, aita
te mau
no
ohie te tupuraa
ua ohie te mau area
haapeapea ia ratou
Teie nei
mau
ia i Farani
roa
E
paa.
Te
haafifi
te
no
mau
to tatou orarao i ô nei.
te
e
ia,
mea
fenua pa¬
rnau
ore te reira no te
tamarii teie, e aita ra¬
fifi rô
mea
!
mou
parau, ua parare
i te
e
fi fi
roa e
faufaa
mea
mea e manao
tou i
uo
tatou,
no
tupu noa teie nei
ua
i Tohiti nei, na roto i te
roto i te cinéma, na roto i
porau
radio,
na
te mau
fore
rahi
te taata maohi !
no
hia
E
arearearaa.
Aue
te ati
vahavaha,
feia êê. Ua parau ratou :
"’Aita roa e fifi no te oraraa taata i
Tahiti ! aita roa teie mau fifi i
te
e
to’ria
Papeete
Mea ravai
rnotu.
i te
e aore ra
te oraraa
roa
E
ohipo
haavare
ratou
e
i ôhia
apoü
Parau
hia
hoe
è
’*
i te
roto
e te mau ratere matamua
!
Aitci
fifi i ite-
” tei
parahi noa
piti hebedoma i roto
touriste
aore ra e
roa e
tahj hotela i Punaauia, i Paea
Pirae. Aita roa e fifi no te feia pa¬
i te
i
,
tei
paa
hiti
rua e
fifi
noa
no
i te
reo ta-
mau
papaa.
te ratere tei
ore
i farerei i te taata maohi
roa
fare i Patutoa
ore roa e
te
raa no
e aore
ite
fifi
no
te
feia maohi ! Na vai
mau
peapea
tei
utua-
i te Tuamotu ;
mau
pii ia ratou i to tatou
tatou
e
hoe
i tomo i roto i te
ore roa
tei
i haapii i te
farerei
te
e
Aita
ore roa
mau
e
fifi
no
mua
te
faaite i
haa
e
hoi ! No reira
mua
i te Hau
i te Hunaa Taatoa i teie
to
e
e
i
i teie tau.
tatou ia
papaa
te parau
faaite
ia ite
:
e e
E
mntamua e tia ia
tia'toa i
te
teie-nei
no
ohie
tatou i te
fore
huru
rahi
mea
amahamaharaa
te mau
paohia
vahiné,
te
e
e rave
utuafare
e ua
vahi
mau
o
i te
mau
i te metua vahiné
Eaha
toiiiarii !
iteiiia
1
tahi
te
i roto i te
ori i
tei
te
rnau
rnau
rnau
tahi
te
anei teie
to'na
ohipa i te
metua
0 vai
mau
te
vnhine
te taota
tamarii
ino. E
Vea
no
te
e
to’ria
:
eaha
ere roa
te rneu
no
haapii i teie
fe
no
ta maitai
i te
e tnea
eaha
e
Radio e te mau
hairiiri ia faa-
pehe e no te toio i te
mou parau haama roa !
0 vai te taa¬
ta tei haapii i ta tatou mau taurearea, eaha te faaipoiporaa tano e te
maitai, eaha te maitai ia parahi te
tane e te vahiné i roto i te faaipoi¬
i te
poraa
te
haama
te
Hau
la ore
ia
Ahiri
mou
ua
haere
tatou
e
uiui
i
te
Assistante Sociale i
itehia
to i îe
e
te
mau
fore tapearaa
no
Papeete
ro¬
ua
paha tatou i te tahi
ita
farereihia
tahi
e
mau peapea
to tatou mau tamarii: te
mau
tamarii tarnaroa tei riroite
imi ratou i to ratou iho
i te eia !
maa na
roto
-
Te opua nei te Ekalesia Tahiti
te faatia i Moria i te hoe fore no
no
te
te
e
no
te
iioroahia ia
e
te pae
civi-
tupu mai i reiro
tatou, fe
e rcivea no
rani
i
e
i te
mua
rnau nunaa
mau
to'na
a
mau
i te
pee noo tatou
tatou
amo
tatou
e
To
ananahi hoi
toviniraa
te
e
fnaroo
e ere
titiraa i fe
ta
e
puai
teie nei
no
roto i to tatou
reo
ta
lesu,
âibilia. E
bvnrieiia hanahana no
iho
te eia
ai,
lasu, tei
no
no
o
te
ô mai e ; ” 0
haere mai
na
taparahi hoi
haere mai nei
i
ia
ta te eia i
anae ra
e o te
ao.
iteina i
te reo ia tei
reo o
ia
au
ia
e
pau roa,
noaa to
ia rahi atu â te
ratou
” (ioane
10/10). ” Te faateitai neite hui o-
ora, e
o
taua
haavi ia
i
rihia nei ia
outou na,
rahi i
eita
ia i tei
iti,
0 taie
tou
te
e
hamani maitai..Vea
tia ia
te tia i
ferma
Tei hea
reira, o tei
ia faito atoa
toroa e te
feio
faatere hau
faaroo-faahou
a
e
te
i roto i ta ta¬
mao
rohirohi-ore
puai i teie
e
reo
mana
i
mua
Délégués ? 0 vai
i
? l
orometua-
no
mua
te
no
te
mau
poroi
i te fpia
i te
muo
i to tatou
te mau
faahemaraa
mau
mau
diakono
tei faaitoito to’na amuiraa ia
firo i teie tau
te
i
noa
ro¬
ohipa hairiiri
no
tatou
roa
tiaturi
e
feia rarahi
te
te
no
i te
noa
foaora
ia tatou. O tatou iho te tia ia tidtu-
ri
iho puai e to to-
roto i to tatou
na
iho itoito, ma te tauturu
tou
Atga
te
o
mono.
E te
teie
no
maohi
maohi
nunaa
hoe hoa
te
faaroo
; a
i' roto i te tau
faatupu i
E poroira
mau no te nunaa
na :
no
!
e
Uo tomo tatou
E
te aroraa.
tau
rahi teie. A tia i nia,
tamataraa
te maitai no te nunaa
a
e no
tamarii, a faarue i te mau
ohipa ohie no rapae mai, A tiaturi i
te Atua, te Atua no te mau hui tupu¬
te mau
A
na.
reraa
maitai i to
mau
i roto i te tahi
oe
feia
iho faoterima
mau
O
paori
iho
fatu i pihai iho i te Fatu note
rai. E taemai te mahano e faaite ai
e
te auraro ore i te
»
oe
i te parau no to oa na toroa eiaha
Korontj ia riro iu vetahi ê , a
03
to
oe
papû rô îei
liioü
TAHITI,
en
noaa
ia
oe
!
ton
que
nom
d’inepties
on
débite
...
(suite de la première page )
ce qu'est le mal. On se
prend à sou¬
haiter la création d’un tribunal de la-
radio et de la presse qui censurerait
tel dévergondage de
un
propos^ Qu'on
aille demander aux assistantes socia¬
les et au tribunal d’enfants s'il n'y a
de problèmes à Tahiti. Il faut sous¬
jeunes fillettes au racolage,
pas
à la pro-stitution ; il faut créer un home
de semi-liberté pour recevoir les dé¬
linquants juvéniles, home déjà insuf¬
fisant avant
son ouverture.
Il y a tous les autres problèmes :
celui de l'avenir économique du terri¬
toire,
du
avec le d.éveloppement extensif
tourisme, l'arrêt de la production
des phosphates dans cinq ou six ans,
l'absence d'industries, la surabondan¬
d'une jeunesse qui ne trouve pas
ce
d'emploi, qui sera demain entièrement
dépendante de l'étranger, et il y a aus¬
si la cherté de la vie, la difficulté du
logement, la question chinoise., etc...
Ah ! certes, les problèmes ne man¬
quent pas. Et tout cela ne se résoudra
simple sourirede "vahiné*
pas avec un
na
tei rnana ra, ia faito
tavini,” (Luka 22/25).
reo
te
te mai-
ra
e
to tatou
nunaa.
itoito
e
tatou
roto ia outou na,
atoa ia i te
hia i
te
: o
ora.
iho ia tatou, e
te etene i nia
faia
to’ria
traire de
i te poe
reo
reo
rriana
Tü tatou
reo
” A
:
pohe ai. ”
tatou
ia i te
feia
êê. Aita
ohie
manao
inu hoi ;
e e
oia i haere
ore
arearearaa e
Eiaha
toroa
nu¬
faaite i to’ria huru
fifi. E no reira a
îe
e no
no
te faaite i te reo mau
moohi i mua i te Hau Fa
nunaa
mataienaa
no te mau
ratou i reira,
mau
e
metua tane e te metua
to oe
Tahiti, >no
te
no
ma
ohipa eia no te niea aita ratou ehaa
paohia e to ratou mau metua, e ua
no
peete : aita
naa
peapea
Tatou no te mau tamarii i
no
Sata
no
teie nei tau tamataraa !
üa porau te tahi taata toroa i Pa¬
rii
no
films hairiiri tei faai¬
te te huru no te taiatn, te
ohipa eia,
te ohipa taparahiraa taata i mua i te
mdü tamarii e te potii upi !
opani i te
fifi
e
to i te
feia maohi ?
mau
?
Aue
e
?Eia-
fifi
mau
farani i
feia tiarnâ
e
Aita anei
matuc
?
tane
ia,
note
! E
haama
mea
tamarii i te taime
te mea
ratou te tiaraa
?
rnataro papaa
oraraa
to ratou tiaraa i mua i
e
-Hou. Mai
te
ratou i
parahi i pi’hai iho i te uahu
te huru note
e
atoa nei te
no
papaa, e aore ra
i
maa
motu, ua haere te
maohi i te iti e ta veve.
mau
tinito
mou
te
arearearaa.
faaapu
paari
motu, tei tapea moite
tamahine ia
mau
roa e ravea no
i te
mua
fore
rnau
ai¬
mea
harnanirao fare, ta ravai ore
mau tamarii, te vai nei te fifi
maitatai,
pô i Papeete, ua
potii api tei tomo
te
e no
-
no te
papaa anae ! 0
vai te tauturu ia tatou i to tatou feruriraa i te reira parau ?
to
ohipa ? Aue te ati rahi no te
ore i haapao i ta’na mau '
toe
roto i te rima
ratou i
tei
nunaa
fatata mai
ua
ha roa tatou e tiaturi i te ohipa "
tourisme'’:no te mea e ohipa teie no
te hoe pupu taata
noa, e e voi noa i
mau
ratou i te ea
te
0 vai te
vahiné,
mua
oraraa o
riro ai ratou ei feia taurearea
iiaapao
ia
to tatou
no
te
te mau
ohipa
te
Te vai
te
te metua tane
haapii
te
oraraa no
ratou la faatura
? 0 vai tei
i te
te tau i
no
ohipa i Makatea, ai¬
faarahihia
e
tahi ohi¬
te
roto i te ravea
te mau
no
te
no te
matahiti
Tahiti
mau
roto i
manao
e
0 vai tei aratai ia
hoe
nocr
atoa
hopea
te
anei te
ratou i
vai tei ninii i
haapii ia
vai tel
ere
0 vai tei
atoa.
ratou
aau
rahi
ori haere
ia ratou,
te ora
e
A hio i to tatou
tamarii,
te
faataaraa
aita roa e haa
mau
te muu tamarii. E
reirü i te ati !
o
to tatou mou utua
no
rotopu ia ratou, te
te tane
fifi
ta rea
haavarei Ahio
te
e
tamarif
mau
fifi iq no
feia maohi. Ho te mea
nu¬
ni I
ore
tei fare¬
fare faaoKipiaraa hoi,
e e
o
hema i
e
hoe ia fare
te
o
Te tahi
ta i
mau manao
no ratou
ae.
i a tatou
no
haapao
fifi rahi. Teie fore
maitai i mûri
i tenunoq
paari fo'
te raye atâ, te
maoro e
metua
mou
te
e
i te
noao
pa
fifi rarahi no teie nei nunaa e
to'ho oraraa. Ua vare ratou i te
no
mau
ere roa te nunaa
io
tia’i !
mau
fifi rahi tei topa taue noa i ô tatou
E teie
ho
te
e
ora¬
tia i te VE^ POROTETANI ia tia i
nia
haapiiraa
mau
roo
mau
te
no
marri ratou i
ua
po
e
Ua parau te mau papai vea, i ro¬
to i to ratou veo farani : Aita roa e
taata,
pouri ! E mata
te
e
haapii,
i te hohonu
hohonuraa
ua
riao
faaearaa
maohi,
naa
ere
paia ratou i te maa, ua ohie te
mau mea atoa !
”.4ue to ratou ma-
e
e
Tahiti
nunaa
to ratou
e
rei i te ati
oau, no te mea e aau
farerei i
mau
no te
hia
te
no
tamarii tarnaroa
mau
tahiti
reo
te-navenave
e
vave noa
iteraa i te
no
iteahia i
te
ere roa
tei faaite
te
haama
te
mau
honu, ia haapii mdifè hiâ
i
Ai ta
ohie
reo rave
nehenehe
na.
Ho reira, i mûri ae ia
le
te
o
îahiti. Ai ta’toa
iHro ei
teie
nunaa
i te ite maitai i te huru
reo
i
ohie ? E ohipa
ia hinaaro te tahi papaa
te
maoro roa
tupuna, ta ratou
mau
ta Tatou
maohi i
api 1 )
te
no
e
ore
te
S’il
ne
nous
est
guère possible
expurge au moins de la radio et de la
presse
locale
ce
qui n'est qu'un
re¬
frain mal appris ou une
pâle-copie des
plumitifs de la Métropole, On est en
train
de fabriquer un Tahiti acidulé
fondra dans la bouche du premier
homme d'affaires trop gourmand. II se¬
rait temps que les enfants de Tahiti
eux-mêmes parlent à Tahiti.
qui
TEREARA A RAIHAUTI
ia
fifi
taata, e ia ore ratou ia
a
Tahitiens de faire entendra notre
voix en France ou à l'étranger pour
faire connaître notre vrai visage, qu'on
nous
S.A.
rue
Imprimerié de Tohiti
des Remparts Papeete
TE HOE TERE EVANELIA
MAKATEA
I
(mai te 13
tae noa'tü i te 22 no
Tiunu i mairi ae nei) no te haapao i te
tahi mau ohipa Evanelia i roto i taua
paroika rahi ra. 0 te tahi mau auvaha
te A. R. A. tei tonohia e.te Tomite
Tamau i taua tere ra ; 0 Vernier Or.
(faatere
no to tatou aua pipi) o Tapao
Or. (Peretiteni no te Tuhaa Toru) o Matatini Or. no Pueu, o Pareanoa orome¬
tua
Afareaitu, e te Papai parau no
te A. R. A. Teie te mau ohipa tei raveno
hia i taua tere
ra ;
A TAHI
: TE FAATAHINURAA IA
PANAI A PANAI. Ua faaôhia mai o Pa¬
nai mâ i roto i te aua pipi i Heremona i
te matahiti
I te
1955, i te tau no Paraita ma.
matahiti 1955, i te taime i hoi atu
ai
Paraita mâ i Farani, ua vaiho-hia
0
te
haapiiraa i Heremona, e ua ^ono
haere-hia te mau pipi i roto i te mau pa¬
roika i pihai iho i te mau orometua paari, no te haamatau ia ratou i te mau ohi¬
pa no te toroa. U a tono hia'tu Panai ma
i roto i te paroika no Fare i Huahine, e
no te mea aita e orometua i reira,
na
raua'tura i faatere i taua paroika ra e
tae noa'tu i te matahiti 1957 i te taime
i haamata faahou ai te haapiiraa i He¬
remona, ta Jacot mâ
tahiti 1959, ua tono
i faatere. I te ma¬
hia raua i .Makatea
haapaariraa. Ua itea i
te hoe tau
no
taua
taime
area
ra
te itoito
Panai mâ
no
i te faatereraa i taua
paroika na ; ua te¬
paroika, te Ui Api, te Haa¬
piiraa Sabati, etc. Ua here-maitai-hia
raua e to te paroika o tei tauturu roa ia
raua. E no te hioraa i to raua
haapao
re
maitai te
maitai
e
roto i te Ekalêsia
e
no
te rave-itoito-raa i te
pa no te toroa, na roto
mau
ohi¬
i na matahiti
e
I mûri
no
taua
no
na
auvaha
pae, e i te 16 i te pô i haapaohia'i te
ofoa faatahinuraa. E taata rahi tei tae
e
aita te tahi pae i ô i
roto i te fare pureraa. I te hora hitu ete
afa, ua arataihia Panai e na auvaha too
pae i roto i te fare pure tei reira to te
paroika tiâiraa mai. 1 te taime i tomoai
ratou i *roto, ua himenehia te hoe himene amui, e i mûri ae haamatahia ihora
te pureraa. Na Samuela i haapao i taua
pureraa ra mai te faatumu i te aoraa i.
nia i te haapaoraa e au i te tavini note
Atua : te ite to'na paruparu e to'na faufaa ore e te tiaturi i te puai o te Fatu i
mai i taua
pô
ra,
roto i to'na oraraa e i roto hoi i te mau
ohipa'toa ta'na e rave. Ei roto hoi i te
paruparu o te taàta nei e faaite ai te
Fatu i to'na puai (Korinetia II, pene
12/1-10). Na VernierOr. i haapoto i
i te reo farani, no te
tei amui mai i taua oro'a ra,
teie parau na roto
mau
papaa
e na'na atoa i haapao i te mau uiuiraa
i mûri ae, ia faaite mai Panai tei tuu i
na turi no'na i raro, i to'na hinaaro pa-
pû i te tavini i to'na Fatu
e tae noa'tu
hopea ra. I mûri ae i ta'na pahonoraa, na roto i te reo e
E ", ua pure
Tapao Or. i te pure faatahinuraa e ua
^ te
tuu te
mau
orometua
i to ratou rima i
te mau manihini
oaoa e
te haamaitai i te Atua
teie
no
api ta'na i'horoa mai ei
nei tavini
^
Tiunu, i te hora hoe i te taperaa maha¬
na, ua haapaohia te hiopoaraa i te haa¬
piiraa Sabati no Makalea. Ua tae mai te
tamarii
orometua
pùpù
e rave
mau
roo no
E
bati,
ta outou
mea
feruri i te
tai
râ te haapiiraa
tauihaa
no
sa¬
e rave
i
2
paraa
pure
i te faatereraa i te
ohipa rahi tei horoahia i roto i to outou
rima, ei faaineineraa i te niau tamarii
A
vai i
TORÜ
;
mua
3
ME
TE
-
HIOPOARAA
tea, tei haapaohia e Pareanoa Or. ua
manuia
avatea. 1,
hia te aufauraa. E mea vitiviti roa, i to
ia
to i te hoe taimo poto, ua
oti te aufauraa e ua manuia. Na te hoe hiopoaraa
himene (himene paapaa, himene ruau,:
himene tarava) i opani i taua oroa oaoa
ra. Na roto i te ruperupe o te paroika,
e na roto hoi i te mau ohipa i faaineine
hia no taua mahana ra, ua tiro te aufau¬
ta
ratou fare
teie mau tama¬
-
te
i
tahi
toroa
mau
roto
no
ia'na
teie
te
i
i
mûri
tamarii
na
i
ae
e
9
te
tei
faahohonu
ve
i
te
rani
ri
i
e
nei
ite
i roto
TUAMOTU
te
I
te
reva'tu i Farani no
nehenehe ia'na ia ra¬
ia
i te
te sabati 2 no
éia i roto i te
TE
NO
fenua
to'na
ohipa
faaôhia'i
4
i
te Atua no'na, ia
ia pee atu te tahi
I
ae.
toroa
"professeur"
no ta tatou
i Papeete nei, 0 te tamahine mata-
te
no
te
tatou
pô monire, i mûri àe.i te hora
hitu, ua amui te mau aiiaha i roto i te
putuputuraa a te mau taurearea no te
Ekalesia. E haamaitai
manuia to'na tere i Fa—
pae tamarii ia'na i mû¬
Tiurai
i
mairi
ae
neii
Ekalesia."
avariraa
parau i mairi
nei, ua faatupu te mau tamarii porotetani hopu
parau i Hikueru i te tahi aufauraa iti no te tauturu i te Mê, Noa'tu to ratou iti, ua roaa mai ia
—
—
ae
Ui Api no Makatea (te mau tane
- ua taea hia te 60 tei tae mai i
pô ra. - Na te mau orometua mani¬
ratou
5
e
I
hini i faatere i te haapiiraa i taua po
ruuru
rii
tara,
700
Takaroa,
porotetani
mai te faaitoito ia ratou ia ore ra¬
tou ia toaruaru. ia itoito râ ratou i te
haapaoraa i te mau ohipa maitatai tei
ra,
i
-
hapono atoa mai te amuiraa iti
ua
reira
1000 tara
nei te Vea Porotetani
tei ère i
haamoe i
ta
ohipa faatupuraa
ohipa e vai nei i roto i ta tatou Ekalesia. U a anaanatae roa ratou i te faaroo-
te Me, Te haamauteie mau
amuiraa
ratou tauturu
no
te
no
i
parau.
,
'
hia i mua
nia e ta horoa i to ra¬
te-
mau
e
roaa
mua
APi. I te
manihini
titau
fare-haapiiraa
mai te hoe oroa mau te huru.
A MAHA : FAREREIRAA I TE UI
iho â i te tau e tia'i te
to'na
i
ae
CAVE,
■
mûri iho i te Parau Tamau uâ haapao¬
taua
aufau
nei,
o Emaanuel
LOU CHAO e o
Dexter
tamarii
ia no roto
atu i ta
tatou
haapiiraa,
Hoe tamahine no
te
fare-haapiiraa a
te hau, o Flora URIMA tei manuia'toa i ta'na hio—
poaraa "Bachot"
e reva'tu ia i Farani i te 21 no
Tiurai no te
faahohonu i to'na ite i Montpellier
parau tamau tei mau
maitai i te mau amuiraa, e na Vernier
Or. i tatara i taua parau rahi ratei faa.roQ-tumu-hia e tatou i te mau sabati
anae)
e
hiopoaraa
faaterehia te
pupu
iho
'•
ia
raa
tamarii
e ua horoa
mai ratou i
te vavahihia ei faaeara.a no
nei,
i te pureraa ava-
atoa i te taime no te pureraa
31 no Atete, Te mon!
taatoa o te rururaa, e-
ra,
fenua
mau
te
e
ratou
ae
te
Na
i
note
NO TE BACHOT
Ua
tupu ae
nei
teitei ra i te raau taime i mairi,
e
26 mau tamarii api tei hiopoahia, e é 9 tei manuia mai, E parau oaoa teie no ta tatou mau tama¬
rii i te fenua nei, tei haamata
i te tomo é roto
i te
mau hiopoaraa
teitei ae,
e nehenehe
ai ia
no
1 mûri
noa'tu
tamarii
Te
o
taua
Tiunu, ua haapaohia
te aufauraa ME, tei faaineine-maitaihia. lia omuahia taua oro'a ra na roto
i te hoe poroteraa na te Di Api, mai tei
matarohia.
tae
rii.
ia tatou.
TE AUFAURAA
Tuhaa,
-
orometua pupu e,
e
Afareaitu,
PUHAPARAA LOUVETEAUX Ua tupu ae nei i Toâte hoe
puhaparaa na te
mau tamarii '-'Louve¬
teaux" faaterehia e Mademoiselle Hoffman, Ua mau—
ruuru
roa
te
paroisa iti no Toahotu i taua puha¬
te rê i opere-
e
ohipa. ta'na
te
o
tara.
atoa
e haaponohia râ ia ratou i te mau
taime i mua nei. A faaitoito e te mau
te tau
19 no Âtete, I te Tu¬
Tautira mai )
i te Tuhaa
Teahupoo mai ; i te Tuhaa 11^
na
hotu
hia,
no
na
te
i
rururaa no te mau orometua-pùpù — E tu¬
piti rururaa no te mau orometua ,pùpù no
haapiiraa sabati. To Moorea, e tupu ia i Maharepa i te 22 e te 23 no Tiurai. To Tahiti, e tupu
ia i Mataiea i te 2 e te 3 no Tetepa. la faaitoito te mau paroisa i te tono i ta ratou mau orome—
tua pùpù i taua âa rururaa ra.
haapao maitai hoi te mau oro¬
metua pupu i ta ratou mau buka tapaoraa nota, ia au i te faaararaa a te Rata
Haati no te Haapiiraa Sabati. Ua faataa
te mau orometua i mûri ae i te hiopoa¬
raa, i te mau rê na nia i te rahiraa nota,
mau
ia
pu
te
e ua
aita râ te
i te
area
.
c)
ara e
faa-
tamaroa.
mau
ruperupe
Oia mau, ua tae
feia api ia tia i
ia manuia te
tahi
te 24
anihia i
re
oraraa
e
pa-
tatai
50
no te tau i mua,
0 te hoe teie tapao no to te feia Metua
ereraa i te mana i nia iho i te mau tama¬
vai-api-roa-raa. A
i teie
t
Na
te rata haati tei:
haponohia'tu e haapapû ia, butou i te mau mahana e
tae ai te
Tomote-hiopoa i roto
i te mau paroisa
tamaroa. E ati rahi teie
i te mau parau tei vauvau
ia ratou e.te mau orometua
tei itoito hoi. la pure te Ekalesia
i teie nei, no taua tavini ap1 ra, ia mai¬
e haamatahia
haamatahia
na
e
raa
pû
haamatahia
te
e a
noa^tu
tae
e
e
farii mai Panai i mûri
reo
ly.e
15
mai
i to ratou
teîe
i
Te puhaparaa tamarii - E tupu e piti pùhatamarii i te mau
taime i mua nei. Te puha—
paraa no
te mau
tamaroa, e tupu
ia i
Haapiti
(Moorea mai te 24 e tae noa'tu i te 31 no Tiural,
E tupu te puhaparaa
no te mau tamahine i Hitiaa,
haapao i taua hiopoaraa ra. Mai tei
mau vahi atoa, e mea iti te
roa
tatau
b)
rahi (e 30). Na te
riro ei faaineineraa ia ratou no te mau
te
te
haa
itehia i te
te feia metua
tae
paraa
orometua tei tae i te faatahinuraa
mau
i
tae noa'tu i ta ratou
e
tupu h roto
e
te haapiiraa-sabatl
no
mai
e
A PITI : TE HIOPOARAA I TE HAA '
PilTAA SABATI. I te mahana maa 17no
mau
ohipa
mau
II,
oro¬
metua na'na.
te
Ua
haapiiraa. No reiï*a|
a) Te hiopoaraa - E tupu te hiopoaraa 1 te
haapiiraa sabati i roto i na Tuhaa IIÏ (L-II—IIl)
paroika hoi, mâ te
te
e
nia i te tavini api o te Fatu tei amuihia mai ia ratou i taua hora ra, ei taetaeae tavini, mai ia ratou atoa ra. Ua
ae ma
pae
i ta'na orometua
I te sabati 18
paroika ra.
Tiunu i tae ai
NO TE HAAPIIRAA SABATI i te mau taime faaoreraa
-
teie
manihini hoi tei amui mai i taua oroa ra
I mûri ae i taua tamaaraa ra i purara'i
ua faaoti te Tomite Tamau ia faa
tahinuhia Panai e ia haamauhia ei oro¬
I te 14
te Fatu.
a
i teie nei oroa faatahinu-'
ae
pûpû mai te paroika i te hoe taapi e i te mau
raa, ua
maaraa
piti,
metua
1
nei
Ua tupu iho nei te hoe tere i Makatea
MAU PARAU API HURU RAU
tou itoito
i t-e
agio
.
ohipa
e
to ratou maramarama
mau
no to
hopoia, oia hoi te
tatou fenua
e
no
te
mau
to tatou Eka¬
lesia.
Te haamaruru nei te
tae i teie tere i te
mau
paroika,
auaha tei
no
te maa
ohipa atoa ta ratou i faaineine no teie
tere, e no te mau fariiraa i fariiliia'i ra¬
tou. A rohi â e to Makatea e, a tamau â
i to outou itoito i te haapaoraa i te Pa¬
rau
Mau.
Matatini Or.
"Te vai nei au o vau e'vai nei" (Ex.
3/14). Na roto i teie parau te faaite
nei te Atua e, e ere to'na io'na mai to
te tahi atu. "lehova", teie te auraa;
"te vai nei au", oia hoi ; "te ora nei
au", la parau tatou i teie io'a te faai¬
te ra ia tatou e ; te ora nei oia, te ma-
TE OTOHERAA NO MOSE
iTotorao Bxodo
p^ne
3
e
Lia tae tatou i te hoe tau
tatou ia manao-nao
4 )
fB
tia'i ia
e
.i té huru
to ta¬
no
tou fenua e to tatou Ekalesia no te tau
i
nei. Te hinaaro nei tatou i te hoe
mua
taata
papû te itoito
e te marainarohoi no te faatere i te Fenua e i te
mau
ma
i te
e
parau ra. O te hoe teie
ia tatou ia hapae roa.
otohe raa te tia
E
ohipa no te Fenua e no te Ekales
sia hoi, teie râ, i te taime e tuuhia'i i
mua ia ratou te mau ohipa tei au i to ratou faito, te otohe nei ratou.
i to
ra
3/7-10) "E haere mai
i tena
oe
”0 vai hoi
Temanao nei oia
au
e :
ua
titau ai i te tahi atu taata
ia
ae
mau
rave.
na
iho
haehaa to tatou
no
;
e
ohipa'toa ta'na i hinaaro i te
faatupu. Mai te reira atoa tatou, ia-titau
te Atua ia tatou te parau atoa nei oia
ia tatou e : "Ei pihai atoa iho vau ia
oe". Eita te Atua e faarue ia tatou i
roto i ta'na ohipa i faaue mai, e faaea
oia i pihai iho ia tatou.
Aita te aau no Mose i puta i te ti¬
tauraa a te Atua, ua otohe ra oia na ro¬
to i te hoe uiraa : ”0 vai to oe io'a M
(Ex. 3/13). Te pahono nei te Atua :
i te mau
,
no
te tiaturi
te Atua
e
nehenehe". Noa'tu ra te otehe
horoa te Atua i té hoe tapao ia
e
(Ua horoa atoa te Fatu
otoheraa faahou. E
otohe â oia
iô tatou nei
rau
:
"E taata
reo
inaha,
maumau
(Ex. 4/10). E otoheraa rahi teie
vau.
mai te
;
mau
"Aita vau i ite i te pa¬
Oiakono e te mau orome
eita e nehenehe ia'u ia parau i
i te taata". Te pahono nei te Atua
ia Mose "Na vai i haamani i te vaha
no te taata nei ? e ere anei na'u M"
tua ;
mua
; e
pihai atoa hoi vau ia
oe". Ua ite te Atua e ; eita e nehenehe
ia Mose anae taua ohipa rahi ra, oia
iho râ te tauturu ia'na. e te faatupu hoi
e ;
mana
oe e
tou
vaha,
.
(Ex. 4/11). la au i teie parau, te hi¬
faaite ia Mose e, e
nehenehe ia'na ia tuu i ta'na parau i
naaro
nei te Atua
e
roto i to'na vaha. Te faaite
atoa
nei
teie parau ia tatou e ;.e nehenehe i te
Atua ia tuu i ta'na parau i roto i to ta;
te parau i roto i te
tare pure anae, e i roto i te mau tuaroitou
vaha, eiaha
no
i te tahi atoa râ mau vahi faufaa
roa ae ; i roto i te Utuafare, i ta tatou
vahi raveraa ohipa, i.mua i te feia ma¬
na, i mua i te Apooraa Fenua, e i mua
atoa i te mau upoo faatere no'te Fenua
E ere te parau a te Atua no te hoe
raa,
...
vahi
anae no
te mau vahi atoa râ e no
te mau taime atoa. E rird"paha
te ui e, e nafea e tia'i ia tatou
rau
raa
tatou
ere na
e
rau, e
manao
parau
faaite au ia oe i te parau
". la tono te Atua ia ta¬
e
parau
tatou i
ia pa¬
? Te pahono nei îé Atua i teié ui¬
e : "O vau iho te parau na roto i
1 TE TÜHAÂ IV
"
tou te nehenehe ia tatou ia parau
(Ex,
4/13). Eita paha e nehenehe ia Mose ia
otohe faahou i teie nei, inaha e faaea
te Atua i pihai iho ia na e na te Atua
iho e tuu i ta'na parau i roto i to'na va¬
ha ! Te faaite nei ra te pene 4 irava
13
e ; ua
oe
i
otohe faahou
te
ia
au
Ua faaoromai
noa
te Atua
e
no to Huahine (e 90) e no te
Sora-Bora (e 45). Ua hau i te 300 Ui-Api
tei tahoe mai na roto i te hoe hohoa anaanatae e te tura e te hanahano.
I te pô mahona poe, ua orero nioi te auvaha no te Tavana Rohi e te Tavana Hau
De Agostini i nia iho i te "mau manao-feru
ri no te Ui-Api Polynesia faroni nei i te tau
hopea nei
Uo faaite mai oia i te hinaaro
mau 0 te Hau i te tcuturu i te mau Taiete
Ui-Api no te fenuo. Ua ladite atoo mai oia
i to'na mauruuru i to'na amuirao i te ruru¬
raa. Ua iritihia to'na mata i nia iho i te ho-
amuirao moi ia
tae roa
mai i teie nei. "a pahono oia i te mau
aniraa'toa a Mose : ua faaite ia'na i to’
na
ioa,
horoa oia ia'na i te hoe ta¬
ua
pao, ua faaite atoa
e tuu i ta'u parau
ia'na
e,
"Na
u
iho
oe vaha". Te
nei tatou i teie otoheraa hopea:
maere
i to
"E imi oe i te tahi atu taata, eiaha
vau". Ua riro te huru no Mose mai te
hoe faaoooraa i te Atua. Eita'nei te
Atua
riri i taua huru
e
ra
fe
to'na raatira, mai te ani ore i to'na
Ua faaue te Atua ia Noa e ua
farii ohie noa o Noa ma te feruri orê,
noa'tu e e faaueraa huru maamaa ; mai
te reira atoa o Aberahama tei faaue hia
e faarue i to'na fenua no te haere i
te
tahi fenua aita oia i ite, e i reira te
Atua e faaue ai ia'na e a taparahi i
ta'na tamaiti !
to ratou mata te pororaa
mau
noa
e
i te faaite i to'na riri parau-
Atua ia nehenehe ia tatou ia rave
hinaaro
e
e
no
reira te riro
nei
pii i te
faatauhia
i te feia tahitohito ? Te
te
motahiti i
Uo mahere
mua.
parau no te tau i mua e
tei imi i te hinaaro no te Atua te au ia
Tiva.
faatupuhia ! Te vai nei anei te feia
reva, ua
mau
toa ei maitai
no
nî.ua,E ohipa rahi ta te Atua i faaau na
au'aa to te Atua ririraa i tae ai
Mose
e
Mose
no
i taua ohipa ta
? E tiai
anei tatou ia tupu atoa to te Atua riri,
e e tiai anei tatou i te tupuraa no.te ta¬
hi ati
e
te
rave
ia aratai hia tatou mai te tahi
puatoro tei patiahia to'na ihu i te hoe
auri, ei reira anei tatou e pahono ai i
ta te Atua titauraa ?
E nehenehe ia tatou ia faaroo faa¬
hou i teie mahana i te parau ta Mose i
tuu atu i mua ia Iseraeia ; "Te tiaro
nei
hine e
ve rahi. Ua amui te
i te mau-huru taala'te tau i mua ! Te hi¬
tia] mata-ara no te paruru i te Ekaiesia
e no te faaineine i te ea no te tau i
au
i te rai
e
te fenua
e
ite no’u ia
mahana, ua tuu vau i
te maitai e te ino te ora e te pohe i mua
ia outou, e te na na a rave i te ora ia ora oe e
outou i teie nei
to fetii atoa ra".
TAPA'O ürometua
'
haapii-
pupu
te
aua
no
tamahine
te
no
sabati, i mûri ae i té hutiraa
haamanahia te mau pupu no Hua¬
ua faatapaohia te mau Ui-Api e ra¬
mau
Tomite faotere i
pihaiho i te tavana Hau De Agostini
haamaramarama faahouhia oia i te
nei te Atua ia riro ratou ei mau
naaro
pupu
I te poipoi
i matau i te faaite i to ratou ma¬
mua
3
e na raatira o VictorRAIATUA raua
EENIAiMINA.
Ua pou te chiahi mahona moo i te cham-’
pionnat e i te coupe Basket-ball. Üa riro te
mau rê i to üturôa. Ua itoito roa rate mau
pupu rapae ; eita e ore te Uturoa i te fifi i
o
feruri i te
faaroo i
e
te Ui-Api opl roa tei haafaatereraa "Eclaireurs" teifaa
Volley-ball-vahine i te
ore
te
(Kohe-
pupu no
mau
vai nei anei i teie mahana te feia tei
nao
roo
tahi
mai
terehia
na
Atua e tei ineine no
titauraa ra, ei ite no'na no ta'na paraumau ta'na parau-tia, to’na aroha, e mai-
tei
Ui-Âpi
; "Ua ineine anei oe no
anandhi". O te orometua .Mauw tei tiaturihia no taua haopiiraa ro ; uaph raoia no
te rahi o ta'na ohipo e ua monohia e Adnet.
te
te pahono i taua
ore
te
no
te
nia i te tahi uiraa
te
ita
Te vai nei anei i teie mahana te
le mata'u
te mou pupu
mau ave no
;
3) Te
api tei faaroo i te titauraa
no
te
/
1) Te pupu no te Ui-Aoi vaiiine tei feru¬
ri i te .mau parau no te vohine tahiti i te
tau hopea nsi. (1( te tamahine (2) te voiiine e te tane (3) te vahîne e to'na mau tama
rii. NA LEA REID, melo no te Tomite rove
ohipa Ui-Âpi i Papeete i faatere i taua haa¬
piiraa, tauturuhio e Mme Âclnet.
2) Te pupu no te Ui-Api tane tei feruri i
tatou ei titi.
feia
no
pni'abolo nehenehe
1 mûri ae, uo
tia, ua huna pinepine tatou i te reira.
Te hinaaro nei tatou i te faarata i
i
leta).
te
natee
ta.hoeraa
te
! te mata
mua
i toua
tatarc
te Atua. Aita tatou i anaa
no
faaau i
taura i
raa
faaoromai
mua
te tairuru-
tahi taura E ua rave roa i te tahi
tahi taura paari. E ua rave roa i te
aoraa ua ma-
i te aroha
no
5 .moi
Ui-Api i te tahoeraa
te tono nei ia'na i
faii tatou i te faaite
tatou
na
moi fe
faaroo Mose i te Atua.
ra ua
roa
tei
tei
Na
rahi
pepaihia i nia iho i te tahi paruai o
e ; ” El HOE " (ione 17/21).
Philippe oroinetuo i faatere i te o'oroa
raa
faaue ia'na. Ua riri te Atua
I roto i ta tatou
ra, ua
tahi
hohoa peni ci¬
rare.
Api " te oe-mata-piti ". Ua tuuhia i
teie nei no’tu ta'na otoheraa. F i taua
taime
pô matamua
Ui-.Api
I te mahana maa, i mûri ae i te hutiraa
tahoe teWi-Api i roto i te fore Ui-
ua
e
e tae
reva, uo
hinaaro te Atua i te
haaputa i te aau no Mose na roto i te
marû, teie râ ua otohe noa Mose mai te
faariro i to'na paruparu ei ravea e ore
ai oia e nehenehe ia rave te ohipa ta
e
hoi, te hautiraa Sports e
noa'tu i te hautiraa
haopiiraa
mau
teata-taata-ora. 1 taua
mataitai to
i te
néma no te mau fenua i
manao.
te Atua
i mataitai oia
na
e
râ,
13)ÜUa
poia rahi ta te Ui-Api U. C. J. G. e amo
nei, e ua anaanatae oia i te mau ohipa ta’
? Aita te A-
tua i tono noa ia'na na roto i to'na ma¬
na Atua mai te hoe faehaii tei tono hia
lo nei
"
HOÊ
El
nui) to Tahaa (uo maiti Hipu), to rluahine e
to Raiatea.c 13 pupu i nio i te 15 tei toe
mai. T-e vahi api no tei'î nei rururaa, e te
ra".
tono
:
Mai tei matarohia i te tyhaa )V, ua opanihia te ma» rururaa Ui-Api no teie nei matohiti e te toHi rururaa rahi amui tei tupu i
Ktiiroa mai te 2? no Tiunu e tae noa'tu i te
25.Ua tae moi to Bora-Pora (ua mairi Faa-
Mose " E tono
o
ia
oe
UI-APi
TE RU.RURA.'X A;\4ÜI
imi i ta tatou pa¬
e
ita tatou e faaite i to tatou iho
(mai tei ite pinepine-hia) o te
anae râ ta te. Atua e faaite ia ta¬
(Ex. 4/14-17),
e
aita ta'na
ua
roto i taua otoheraa
nei te Atua : "Ei
e
tapao ia Mose, te manao nei tatou e:
aau
1 mua i te otoheraa na Mose,te parau
mea
I teie nei ua horoa te Atua i te hoe
i te
tei titau mai ia tatou nei.
e
i te tapao i ta'na mau aposetolo : e
tia ia ratou ia rave i te mau semeio.)
te
inaha ua riro to tatou haehaa ei
patoiraa i te Atua. Te hio nei tatou ia
tatou iho, aita râ tatou i hio atu ia’na
tatou i te
Mose : te raau.
tatou i to
e
moni
ia oe" E noa'tu taua parau ra,
vau
raa ua
tatou
mua
mau
mana,
pahono nei tatou mai ia Mose e ;
"Eita
ohipa te nehenehe ia ta¬
i
e
anei tatou i te hoe tapao mai ia Mose ?
Te parau noa nei te Atua ia tatou
mai ta'na i parau ia Mose e : "Ei pihai
maramarama
Te faariro nei
"aita to'u
oe
ta
i te faaueraa a te Atua e aore râe titau
e ore e
titau ai te Atua ia
;
aita ? E faaroo ohie anei tatou
aore ra
pinepine atoa teie nei huru
e
pinepinehia nei te
Mose
nehenehe ia ui-hia
nei anei
ia'na.
tatou paruparu ei otoheraa
Atua. Te manao nei tatou
ra
e
raa e
otohe
otoheraa te itehia i roto ia tatou i
tou
aita ta'u
Atua
te
tera mea". i mua i teie nei mau otohe¬
nei" (Ex. 3/11 ).
eita oia e au.eita e
ia'na taua ohipa ra. Eaha
te tahi
na
na
ravea, aita ta'u e
nehenehe ai ia'u ia rave i tera
phiti mai".
no
otoheraa
te
titauraa
i te hoe titauraa
mua
ia tatou te ile
ia oe ia Pharao ra, e na oe
aratai mai i to'u ra mau taata mai Ai¬
i teie nei
ia ratou.
I
vau
taime
i
mauoe
tapao ta te Atua e horoa mai ia’na
ei haapapuraa i te parau ta'na e pa¬
rau
ia'na ia feruri i taua vahi inoemoe ra. E
tae ae ra i te mahana ta te Atua i faaau,
ua tae mai ta'na titauraa ia Mose (Exo-
mau
mau
hoe
ia'na i roto i te medebara ia nehenehe
mea
Atua" ; e a faaite mai i te
oe
hia oia. No reira te hinaaro nei oia i te
ohipa rahi te vai ra i roto i te nu¬
naa no te Atua e ua hinaaro te Atua i
te hoe taata ei vaha e ei rima no'na,
110 te faatupu i ta'na opuaraa. 0 MOSE
taua taata ra e ua faaineine te Atua ia
na mai to'na tamarii-raa mai â. Ua
o
oia i te mau haapiiraa no Aiphiti e ua
noaa ia'na i reira te ite e te paari tei
au no te ohipa ta te Atua e faaue ia’na.
Ua tuuhia oia i roto i te tamataraa ei
haapaariraa ia'na. Ua luu atua te Atua
E
"A faaite mai
parau ia ratou ei pahonoraa i ta ratou
uiraa ? Aita oia i hinaaro ia tahitohito-
E
te itoito
;
tapao e ite ai matou e ; na'na
feruri nei. E tamata tatou i te feruri i
ae e
e
tono mai ia matou nei ? E nafea oia ia
taua parau ra :
maraa
to'na
e
nei oia ia ui-hia oia
i roto i te'
nunaa. 1 rotopû i taua mau taata ra
o
MOSE te tahi, no na te parau ta tatou e
:
:
otohe â o Mose. E aau etaete faaroo taiata. Te parau
"E ore ratou e faaroo mai
mana e faatupu ai oia i ta
te Atua e faaue mai ia'na. Te mata'u
ratou no te hoe mau ohipa
Mose
oia
puai
taata tei otohe i mua i te hoe mau
titauraa ta te Atua iho i titau mai ia
mua
ua
e
ia'u" (Ex. 4/1). Na roto i teie parau
te tiaturi nei Mose e, e na roto i to’na
mau
I
inaha,
ta to'na
nei
Te faaite nei te Bibilia i te tahi
e
ua
ia oe i te mau taime atoa.
ia au i teie parau, te manao nei tatou
e : e orfe e tia faahou ia Mose ia otohe.
te mau taata maramarama e te
tdno
e
vau
mau
do
nei,
ao
mai oia e : "0 vau". Na roto i te
parau ta'na i parau ia Mose, te faaite
nei oia e, e tia ia oe te mau mea'toa na
roto ia’u, te vai nei au e tei pihai iho
itoito hoi te mehenehe roa ia amo i te
e
Tamaiti i te
parau
te ore
i teie
hopea no taua
Te va] nei i teie taime i roto i te
nunaa
oia ia tatou
roa
e mou, e
Ua haere mai oia na
oraraa.
roto i ta'rva
e manao tahito roa teie,
nehenehe ia tatou ia parau noa
mahana, no te mea aita e
fatata
mea
mau
taime atoa. Eita oia
mau
tia oia i te
tou ia tiai â". E ere taua manao ra-no
nei,
te faatere nei oi,a i te
e
mea'toa. F.
Ekalesia hoi. E parau rahi teie e te fifi hoi O te ore e nehenehe ia parau e ;
"te vai ra te taime, e nehenehe ia ta¬
teie
nei
na
to
raa a
te
mau
e ua
ani-
fpupui-1! tteHurcDillua haapaoBetela. Na Adnet
te Ui-Api e :
m»
hia te pureraa oroa i te
or.
,
i ui atu i
ite anei
oe
2)2) Ua imi anei
oe
imi anei
oe
io lesu ?
ia lesu ?
i te taeae ia ite atoa
oia ia lesu ?
I te taime
no te oroa, uo faaea mai te
Ui-Api atoa i roto i te fore pure, te
taurearea i te hiti, te Ekolesia i ropu. A
tohi ta to te tahi pae taurearea i tera a i te
mau
faatereraa
riraa
no
no
te
oroa e ua
to ratou
la oti te
operehia te
mau
mau
roahia
riro teie ei feni-
iho tiaraa.
para-parau-raa
ahiahi,
ua
no te Sport (hoe aua hohoe na te tavana Hau Utu¬
rê
e te Hau,
hoe na te tavana oire Uturoa, hoe na
tino orometua). Ua himenehio te himene
roa,
te
no
ma
te taa-ê-raa
te oaoa e te
e ua pararo'tu te mou pupu
hoamaitai i te Atua tei faa-
tia mai i teie tairururaa amui.
"
E ere te farereiraa hopea, e Homo
E farerei faahou tatou te hoe mahano..."
Fait partie de Vea Porotetani 1961